-
1 пыхать
п`ыхатьнесов.; разг.( чем)1) ( обдавать жаром) [эссе] бәрү, [эссе] бәреп тору2) перен. балку, балкып тору; бәреп тору, бәреп чыгу -
2 пыхать
1. несов.; разг.балҡып яныу2. несов.; разг.чем и без доп.излучать жарэҫе бәреү (бөркөү)3. несов.; разг.чем; перен.балҡып (бәреп) тороу -
3 текучий
-ая; -ее1) ( жидкий) ага торган, агучан, агым...; сыектекучие тела физ. — агучан җисемнәр
2) перен. алмашынып тора торган, үзгәреп тора торган, даими булмаган -
4 скользящий
-ая; -ее1) прич. от скользить2) (плавный, легкий - о движении, походке) салмак, җиңел, талгын3) үзгәрүчән, үзгәреп тора торган -
5 веять
-
6 колебаться
несов.1) (раскачиваться, мерно двигаться) тирбәлү, селкенү, дулкынлану2) ( быть в нерешительности) икеләнү, икеләнеп тору; шикләнү, шөбһәләнү3) какшау, төшү4) үзгәреп тору5) страд. от колебать 1) -
7 колебаться
1. несов.һелкенеү, бәүелеү, тирбәлеү, сайҡалыу2. несов.ҡаҡшау3. несов.үҙгәреп тороу4. несов.икеләнеүколебаться в выборе чего-л. — нимәнелер һайлауҙа икеләнеү
5. несов. страд. от колебать 1 -
8 переливчатый
-
9 переменный
-ая; -оеалмашынучан, үзгәрүчән, алмашынып (үзгәреп) тора торган- переменный ток
- переменный капитал -
10 сновать
несов.1) ( что), текст. киләп сару, буй сару, озату, буй җебе озату( туку эшендә)2) перен. әрле-бирле йөрү, тыз-быз йөрү, киләп сару -
11 гейзер
мгейзер, ғәйсәрвулкан ваҡыт-ваҡыт ҡайнар һыу һәм пар бәреп тора торған сығанаҡ -
12 радиозонд
мрадиозондатмосфераның юғары ҡатламдарынан һауа торошо тураһында сигналдар ебәреп тора торған метереологик прибор -
13 текучий
1. прил.аға торған, ағыусан, шыйыҡ2. прил. перен.непостоянныйалмашынып (үҙгәреп) тора торған, даими булмаған, үҙгәреүсән -
14 нести
сов.1) ( кого-что) күтәреп бару (килү, кайту, илтү)2) ( кого-что) бик тиз (очыртып) алып бару (килү)3) ( кого-что) куу, куып алып бару (килү)4) перен. (что) (идеи, знания) тарату5) перен. ( что) (влечь за собой) [үзе белән] алып килү, китерү6) безл.; разг. ( чем) ис килү, ис килеп тору, аңку, аңкып тору7) ( что) үтәү, башкару, алып бару8) ( что) күрү9) безл. ( чем) [җил] исү, исеп тору, [җил] килү, килеп торуиз-под пола несёт — идән астыннан [җил] исеп тора
10) ( что) (класть яйца) [йомырка] салу•- высоко гордо нести голову
- куда тебя несёт?
- куда тебя нелёгкая несёт?
- нести ответственность
- нести чепуху
- нести вздор -
15 врезаться
1. несов. см. врезаться2. сов.йырып (ярып) инеү, барып төртөлөү (бәрелеү)3. несов. страд. от врезать4. сов. перен.инеп тороу, терәлеп тороу5. сов. перен.бәреп инеү, бәреп килеп инеү6. сов. перен.(күңелдә, хәтерҙә) уйылып ҡалыу -
16 переть
несов.; прост.1) бару, элдертү2) тыкшынып (төрткәләп) керү, этешә-төртешә бару3) (что) (тащить что-л. громоздкое) күтәреп алып бару, сөйрәп алып бару4) ташып тору, бәреп чыгып торузлоба так и прёт из него — аның ачуы ташып тора, аның ачуы йөзенә чыккан
-
17 выбиться
1. сов. разг.сығыу2. сов. разг.ҡотолоу, арыныу3. сов.пробиться – о воде, растении и т.п.бәреп (тишеп) сығыу, ҡалҡып сығыу4. сов.сығыу, сығып (күренеп) тороу, ялпылдап сығып тороувыбиться в люди — кеше булыу, ҡорға инеү
-
18 бить
несов.1) (ударять, избивать) бәрү; кыйнау, тукмау, сугу, ору, кагу2) (кого-что) (скот, птицу) сую, чалу, бугазлау3) ( кого-что) кыйнау, тукмау4) ( кого-что) үтерү, атып төшерү5) ( стрелять) ату, [атып] тидерү6) ( что) вату, ваклау7) ( во что) бәрү, кагу, сугу; шакылдату; чабу8) ( стремительно вытекать) бәреп чыгу, чаптырып агу, ургу, ургылып тору, ургып чыгу9) (что и без доп. давать сигнал ударами) кагу, чан, кагу; ( о часах) сугу•- бить в глаза
- бить карту
- бить в одну точку
- бить в цель
- бить масло
- бить мимо цели
- бить наверняка
- бить по карману
- бить по интересам
- бить шерсть -
19 брызгать
1. несов. чемсәсрәтеү, сәсеү2. несов. перен.(тирә-яҡҡа) осороу, сәсрәтеү3. несов. что и без доп.һибеү, бөркөү, һиптереү4. несов. перен. наст. брызжетаңҡып (бәреп, бөркөп) тороу, урғылып (тышҡа сығып) тороу -
20 что
I1. мест.ни, нимәчто ж это? — был нимә?
2. мест.нимәони знали, на что идут — улар нимәгә барғандарын беләләр ине
до чего...: — 1) бик, үтә, сиктән тыш, ғәҙәттән тыш
2) ниндәй дәрәжәгә, ниндәй хәлгә; к чему? — нишләп?, ниндәй маҡсат өсөн?, нимәгә?
не к чему — файҙаһыҙ, кәрәге юҡ
ни за что; ни за что ни про что — буштан-бушҡа, тиктомалға, һис тә юҡҡа
хоть бы что кому: — 1) булды ни ҙә булманы ни
2) бер ни түгел, бер ни юҡ; что вы! (ты!) — һеҙ (һин) нимә!
во что бы то ни стало — һүҙһеҙ, нимә генә (нисек кенә) булһа ла, һис шикһеҙ
3. мест. в знач. сказ.в каком состоянии, положении кто-что-л. находитсяниндәй, ни хәлдә, нисек4. мест. в знач. нареч.почему, зачем, по какой причинениңә, нимәгә, ни өсөн, нилектән, нишләп, ни сәбәпле5. мест. разг.сколькони хаҡ, күпме6. мест.ничто, ничего не значитни7. мест. разг.что-нибудь, что-тонимә лә булһа, берәй, нимәлер, ниндәйҙерскажите, нет ли чего новенького — әйтегеҙ әле, берәй яңылыҡ юҡмы
8. мест.всё без исключения, очень многоенимә генә, нимәләр генә, бөтәһе9. мест. с частицей `вот`бына нимә10. мест.которыйҡайһылыр, -ған/-гән, -ыусы/-еүседом, что стоит у реки — йылға буйында торған өй
II1. союзизъясн.тип -ған/-гән, -ғанға/-гәнгә, -ғандай/-гәндәйжаль, что ты не пришёл — үкенесле, килмәгәнһең
почувствовал, что засыпаю — йоҡлап барғандай тойолдом
2. союзв сочетании со словами `так`, `настолько` и т.п.хаттатакой тяжёлый, что не поднять — шундай ауыр, хатта күтәреп булмай
3. союз с частицей `ни` и без неёда/дә, һайынчто ни день, появляются новые проблемы — көн һайын яңы проблемалар сығып тора
4. союзразд.-мы/-ме, әллә -мы/-ме; ни,... ни; ла,... лачто в городе, что в деревне — ҡалала ла, ауылда ла шул
мне всё равно, что здесь жить, что там — бында йәшәнең ни, тегендә ни, минең өсөн барыбер
что в лоб, что по лбу — барыбер, ни булһа ла
- 1
- 2
См. также в других словарях:
тору — ф. 1. Берәр урынга баскан хәлдә булу. Билгеле бер торышта булу. Берәр урынга баскан хәлдә нәрсә белән дә булса мәшгуль булу. Берәр рәттә, системада, постта урын алган булу. Чиратлы процедураны үтү комиссия т. 2. Берәр урынны биләү. Берәр пункттан … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
Татарский — Балыклар суда яшиләр, ә кешеләр һава эчендә. Балыклар үзләре кузгалмасалар, яки су хәрәкәткә килмәсә, алар суны күрмиләр дә, сизмиләр дә. Шулай ук үзебез хәрәкәтләнмәсәк, яки һава, хәрәкәтләнмәсә, без дә һаваны сизмибез. Йөгерә башласак, һаваны… … Определитель языков мира по письменностям
ирекле — 1. Беркемгә дә буйсынмаган, үз ихтыяры белән яши торган. Ни теләсә шуны эшләргә мөмкинлеге яки хокукы булган; бәйсез 2. (Берәр эшкә) үз теләге белән тотынучы яки алынучы. и. Сугыш вакытында гаскәргә үз теләге белән язылган кеше. рәв. ИРЕКЛЕДӘН –… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
понтон — 1. Вакытлыча салынган күперне яки башка корылмаларны суда күтәреп тора торган яссы төпле көймә. Шундый көймәләр өстенә вакытлыча салынган күпер 2. Баткан корабларны күтәрү өчен кулл. тор. эче куыш зур савыт … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
радиомаяк — Кораблар һәм самолетлар үзләренең кайдалыгын билгели алсыннар өчен сигналлар җибәреп тора торган җирдәге радиостанция … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
субай — Гадәттә сулы сазлы җиргә яки йомшак нигезгә салынган каралты корылмаларны күтәреп тора торган багана, терәк … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
тигезсез — 1. Тигез (такыр) түгел 2. Озынлыгы, өслеге һ. б. буенча беришле сыйфатта булмаган 3. Үз дәвамында тигезлеге, ритмы һ. б. үзгәреп тора торган (дәвамлы процесслар тур.) 4. Тиң түгел; гаделлексез 5. Бер берсенә каршы торган көчләр бер зурлыкта… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
үзгәрешле — с. Үзгәреп тора торган … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
ату — 1. Кулда булган әйберне ыргыту, ташлау. Кем. б. өстенә берәр нәрсә ыргыту. Кемне дә булса көч белән күтәреп алып читкә ташлау яки егып салу 2. Эчке көч белән бәреп чыгу, ургу таулар ут атып тора. Эчке көч белән бәреп чыгару, ыргыту (бөкене,… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
клапан — 1. Нин. б. механизмда газ, пар, сыеклык юлын каплап тора торган япкыч, каплавыч 2. Тынлы музыка коралы корпусындагы тишекне ябып, ачып тора торган капкач. Тын өреп чыгара торган тишекне каплап торучы планка, шуны ача яба торган клавиш төймәсе 3.… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
гизү — Чагыштырмача зур араны, урынны йөреп чыгу, төрле урыннарда булу. ИЛ ГИЗҮЧЕ – Сәяхәтче. ГИЗҮЧЕ БӨЕР – Үз урыныннан күчкән һәм әледән әле урынын алмаштырып тора торган бөер. ГИЗҮЧЕ НЕРВ – Йөрәктә, үпкәләрдә, бавырда, ашказанында һ. б. эчке… … Татар теленең аңлатмалы сүзлеге
